سقف تیرچه یونولیت
سقف تیرچه یونولیت
سقف تیرچه یونولیت همانطور که از نامش پیداست، سقفهایی هستند که از ترکیب تیرچه و یونولیت تشکیل شده اند. این نوع سقف یکی از رایج ترین اجرای سقف در ایران می باشد.
فبل از آمدن یونولیت به بازار صنعت ساختمان از بلوکهای سفالی استفاده می شد که چند مشکل داشت :
1- در موقع حمل و نقل از کارخانه به کارگاه، در بارگیری، حمل و نقل و تخلیه برخی از این بلوک ها به علت شکننده بودن از بین می رفتن.
2- وزن این بلوک ها بسیار سنگین بود.
3- از همه مهمتر در مواقعی که آلماتور بندها روی سقفی که هنوز بتن ریزی نشده کار می کردند ممکن بود دوباره بشکنند.
4- در موقع بتن ریزی از ترک های به وجود آمده و شکستگی های ریز و فاصله بین بلوک ها بتن به داخل منفذها رسوخ می کد و هم سقف سنگین تر می شد ( بار مرده ) و هم مصرف بتن زیادتر بود.
5- این سفال ها آب بتن را که در ساعات اولیه نقش مهمی را در به عمل آوری بتن دارد را به خود جذب می کرد.
6- و در آخر بار مرده سقف بسیار زیاد تر از سقف پلاستافوم یا یونولیت می شد. در سقف 30 سانتی معادل 320 کیلوگرم در هر متر مربع ایجاد می کرد.
میدانیم که کلیه مصالح ساختمانی به جز فولاد تحمل نیروهای کششی را ندارد در این صورت وجود بتن یا هر عضو دیگری علاوه بر اینکه کمکی به تحمل نیروهای وارده نمیکند بلکه بار مرده سقف یا دال را بالا میبرد.
با بالا رفتن وزن ساختمان به ناچار باید از فولاد بیشتری استفاده نمایید. بنا بر این تا جایی که می توانید وزن ساختمان را با مصالح جدید پایین بیاورید.
حذف بتن کششی در سقفهای تیرچه بلوک که به وسیلهٔ بلوک جایگزین میشود باعث شده این نوع سقفها از لحاظ اقتصادی بسیار مقرون به صرفه باشد و روز به روز بر مصرف آن اضاف شود.
اجزای تشکیل دهند سقف تیرچه یونولیت :
۱- تیر ها :
از المان های اصلی تشکیل دهنده سقف تیرچه یونولیت است که به همراه ستون ها، قاب های ساختمان (اسکلت سازه) را تشکیل میدهند. تیرها، تکیه گاه تیرچه ها هستند و بار سقف را به ستون ها منتقل میکنند. تیرها می توانند فولادی یا بتنی باشند.
۲-تیرچه ها :
در سقف تیرچه یونولیت، تیرچه ها نقش تیرهای فرعی را دارند که در فواصل معین از هم قرار میگیرند و بین آن ها با یونولیت پر می شود.
۳-بلوک های یونولیتی
بلوک های یونولیتی در فواصل تیرچه ها قرار گرفته و نقشه پرکننده را دارند. در گذشته به جای یونولیت از بلوک های سفالی به این منظور استفاده می شد. از معایب بلوک های سفالی سنگین بودن، سختی اجرا و پرت زیاد مصالح سفالی هنگام تخلیه، بارگیری، جابه جایی و اجرا بود.
۴-ژوئن(: (Tie Beam )
ژوئن ها، میلگردهای عرضی هستند که به صورت عمود بر تیرچه ها اجرا می شوند. برای ایجاد انسجام بیشتر در سقف، برای دهانه های ۴٫۵ متر به بالا به کار می روند. یکی از کارکردهای مهم ژوئن کاهش قابل توجه لرزش سقف هنگام راه رفتن، دویدن و … بر روی آن است.
ژوئن شامل دو میلگرد فوقانی و تحتانی با قطر معمولا ۱۴ می باشد که در فواصل ۵۰ سانتی متر با یک قلاب شکل به یکدیگر پیوسته شده اند. هر دو میلگرد باید از له به لای تیرچه ها عبور کرده و با مفتول به آن ها بسته شوند. خیلی از اوقات کارگران برای راحتی کار میلگرد فوقانی را از روی تیرچه ها عبور می دهند که اشتباه است.
۵-اُتکا:
میلگردی است با شکل هندسی خاص که به دو صورت یک طرفه و دو طرفه ساخته می شود. در حالت یک طرفه یک سر آن به طول حداقل ۶۰ سانتی متر از سر تیرچه وارد آن می شود. و سر دیگر دور تیر کلاف می گردد.
ابتدا و انتهای اتکا قلاب ۱۸۰ درجه ایجاد می شود. در حالت دو طرفه هر دو سر اتکا به طول ۶۰ سانتی متر درون تیرچه قرار می گیرد.
۶- خاموت محل اتصال تیر به ستون :
برای تقویت و پیوستگی بیشتر اتصالات تیر به ستون در سازه های بتنی باید این خاموت اجرا گردد. متاسفانه نسبت به اجرای آن در خیلی از ساخت و سازه های بتنی، کوتاهی می گردد.
این خاموت باید در فاصله بین آرماتورهای بالا و پایین تیر، به تعداد حداقل سه عدد، دور آرماتور های ستون کلاف گردد. اما معمولا به دلیل عدم پیش بینی قبلی یا تنبلی پیمانکار، طبق اولویت اجرا نمی گردد. در نتیجه پس از تکمیل آرماتور بندی سقف ها و تیرچه ریزی، شرایط اجرای این خاموت ها سخت شده و در غیاب مهندس ناظر و یا عدم توجه به این موضوع از اجرای آن صرف نظر م شود.
مهندس ناظر و مجری باید پیمان کار یا سازنده را ملزم به اجرای این دیتایل مهم سازه ای نمایند. در صورتی که آرماتور بندی تیرها پایان یافته باشد، اجرای این خاموت ها به صورت کلاف دو طرفه U a شکل با تعداد و کیفیت کمتر امکان پذیر است.
7- آرماتور های حرارتی:
آرماتورهای با نمره ۶ یا ۸ هستند که در انتهای کار به صورت موازی (عمود بر تیرچه ها) یا به صورت شبکه با خانه های ۲۵×۲۵ سانتی متر اجرا می شود و پوشش بتنی روی تیرچها ها را مسحلح می نماید.
نکاتی درباره سقف تیرچه یونولیت :
تیرچه دوبل در پارکینگ
در طبقاتی که کاربری پارکینگ دارد، اگر در نقشه سازه دیتایل جداگانه ای برای تیرچه تک برای این سقف ها دیده نشده باشد، می بایست تیرچه ها به صورت دوبل اجرا گردد. یعنی به جای هر تیرچه تک از یک جفت تیرچه در کنار هم استفاده نمود.
رعایت کاور تیر، در اجرای بلوک های پلی استایرن یا یونولیتی:
بسیار اتفاق می افتد که ینونولیت های مجاور تیرها به میلگرد تیرها چسبیده و مانع از ایجاد پوشش بتنی لازم می شود، که باید آن قسمت از یونولیت بریده شود تا حداقل میزان کاور، رعایت گردد.
نکته ایمنی مهم در اجرای سقف تیرچه یونولیت :
برای جلوگیری از بروز حادثه، کلیه کارگران علاوه بر دارا بودن شرایط ایمنی لازم، هنگام راه رفتن بر روی سقف های نیمه آماده باید دقت لازم را در محل گذاشتن قدم ها داشته باشند و بر روی تیر یا تیرچه های با استحکام کافی راه بروند.
–تنها استفاده از انواع کند سوز شده بلوک پلی استایرن منبسط شده مجاز بوده و استفاده از انواع غیر کندسوز ممنوع است.
–حداقل مقاومت بلوک های تولیدی در برابر بارهای حین اجرا باید برابر ۲۰۰ کیلوگرم به ازای هر ۳۰ سانتی متر طول بلوک باشد.(در صورت تولید مناسب،بلوک های با عرض ۵۰ و ارتفاع ۲۵ سانتی متر و دانسیته حدود ۱۳-۱۴کیلوگرم بر متر مکعب برای کسب این مقاومت مناسب است)
–برای حفاظت از بلوک سقفی پلی استایرن و جلوگیری از برخورد مستقیم هرگونه حریق احتمالی با بلوک لازم است تا زیر سقف بوسیله پوشش مناسب محافظت شود.پوشش باید به تیرها و تیرچه ها متصل و مهار گردد.اتصال مستقیم به بلوک پلی استایرن(مانند گچ کاری مستقیم بر روی بلوک بدون استفاده از اتصالات مکانیکی)به تنهایی قابل قبول نیست.
–انواع پوشش های مورد پذیرش عبارتند از:پوشش گچ یا پوشش های محافظ گچ-پرلیت یا گچ-ورمیکولیت یا تخته گچی به ضخامت حداقل ۱٫۵ سانتی متر که به نحو مناسب مستقل از بلوک(همان رابیتس)به سقف سازه ای مهار شده باشد.
منایع : نگین عمران ، تیرچه پایتخت